„Wybieram marzenia, nie uzależnienia” – pod takim hasłem, w listopadzie 2022 roku, odbyła się Powiatowa Debata Profilaktyczna na temat wszelkiego rodzaju uzależnień. Spotkanie zorganizowało Starostwo Powiatowe w Zduńskiej Woli.
Do udziału w dyskusji zaproszeni zostali uczniowie ze szkół ponadpodstawowych prowadzonych przez Powiat Zduńskowolski wraz z kadrą pedagogiczną oraz goście. W gronie ekspertów znaleźli się: Aneta Rybak – certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień w Poradni Leczenia Uzależnień Zduńskowolskiego Szpitala Powiatowego Sp. z o.o., Anna Jaros – pedagog szkolny, mł. asp. Paulina Matysiak – asystent do spraw profilaktyki społecznej Wydziału Prewencji Komendy Powiatowej Policji w Zduńskiej Woli, Piotr Sawicz – psychoterapeuta, dr Rafał Szmajda – psychiatra dzieci i młodzieży w Szpitalu im. J. Babińskiego w Łodzi.
Dostarczyli oni rzetelnych informacji o zagrożeniach związanych z uzależnieniami, jak też o sposobach ich zapobiegania. Rozmawialiśmy m.in. o powodach, dla których wchodzi się na drogę uzależnień, o tym jak im stawić czoła, jak pomóc młodym ludziom, by rozwijali w sobie bogactwo pragnień, marzeń, aspiracji i ideałów.
Eksperci uwrażliwili młodych ludzi na kłopoty innych, podzielili się umiejętnościami udzielania pomocy w sytuacjach problemowych, stworzyli możliwości nawiązania pierwszego kontaktu dla osób potrzebujących wsparcia, nauczyli pozytywnych postaw asertywnych, zwrócili również uwagę na konieczność wzmacniania norm i wartości społecznych, a także promowanie zdrowego trybu życia w środowisku lokalnym.
Zakończeniem debaty był występ artystyczny w wykonaniu Martyny Majchrzak i Andrzeja Wawrzyniaka.
Publikujemy poniżej TOP 30 pytań, które anonimowo zadali uczniowie i odpowiedzi udzielone przez specjalistów.
1. Uzależnienia od samookaleczania – jak pozbyć się uczucia napięcia, by nie sięgnąć po żyletkę?
Korzystać z prawidłowych sposobów odreagowywania napięć (przede wszystkim wysiłek fizyczny, przekierowanie uwagi na coś, co lubimy robić).
2. Jak ustabilizować swoje życie w wieku nastoletnim?
Wiek nastoletni charakteryzuje się destabilizacją, bo to okres zmian. Dobrze jest szukać w sobie dobrych cech, swoich mocnych stron; posiadać prawidłowe sposoby na rozładowywanie napięć emocjonalnych; trzymać się środowiska rówieśniczego, które ma dobry wpływ; rozwijać zainteresowania. Uczyć się mówić o emocjach (metoda „mówienia od siebie” – czuję złość, bo…; Nie mogę teraz z tobą rozmawiać, bo jestem wściekły/a / czuję wściekłość – druga wersja jest lepsza, bo nie stygmatyzuje, mówi o uczuciu, a nie o mnie samym). Dobrze jest mieć pomysł na siebie – co chcę robić, co mnie ciekawi. Stawiać przed sobą cele, których realizacja będzie dawać satysfakcję. Opracowywać swój plan działania – co mam do zrobienia, kiedy, w jaki sposób. Dbać o zdrowie – prawidłowe żywienie, ruch, odpowiednia ilość snu, w odpowiednich godzinach (ok. ośmiu godzin, bez „zarywania” nocy).
3. Co zrobić kiedy jest się wypalonym, jak radzić sobie ze stresem w szkole?
Wypalenie – szukać motywatorów do działania, zadbać o odpowiednią dietę, odpowiednią ilość snu (bez „zarywania” nocy), uruchomić wysiłek fizyczny.
Stres – najprostsze sposoby, które można wykorzystać w każdej chwili: spokojny, dłuższy oddech; napinanie i rozluźnianie różnych partii mięśni (od dołu do góry); skoncentrowanie się na działaniu zamiast myśleniu o stresie. Można zgłosić się do psychologa czy pedagoga szkolnego, powinien pomóc w tym zakresie.
4. Ile Policja dziennie ma interwencji z młodzieżą w sprawie spożywania alkoholu w miejscach publicznych?
Interwencje Policji dotyczące spożywania alkoholu przez młodzież w miejscach publicznych zdarzają się sporadycznie.
5. Jak chcecie pomóc młodym nastolatkom z problemami? Większość z nas nie prosi o pomoc, bo boi się konsekwencji tego zgłoszenia.
Konsekwencją zgłoszenia powinno być tylko i wyłącznie udzielenie pomocy (rozmowa, nakierowanie na właściwe tory, wskazanie adresu specjalistów). W sytuacjach bardzo trudnych, rodzice muszą być powiadamiani. Rolą dorosłego, do którego zgłosił się uczeń jest przeprowadzenie właściwej rozmowy z rodzicami. Nie bójmy się prosić o pomoc.
6. Dlaczego najszybciej jest się umówić na wizytę u psychoterapeuty prywatnie? Te prywatne wizyty są bardzo drogie i nie każdy może sobie na nie pozwolić, a ten rodzaj pomocy jest najszybszy.
Niestety, jest to problem systemowy. Nie mamy na to wpływu.
7. Jaki był najsmutniejszy, najcięższy przypadek z jakim mieliście do czynienia?
Są to takie sytuacje, kiedy mimo zaangażowania wielu osób w pomoc osobie uzależnionej, osoba ta odrzuca pomoc i pozostaje w nałogu.
8. Czy popierają Państwo zalegalizowanie marihuany w Polsce?
Nie popieramy z uwagi na to, że marihuana może być „wstępem” do sięgania po inne narkotyki. Poza tym może uzależniać – przede wszystkim psychicznie, ale też fizycznie (należy odróżnić marihuanę, która posiada THC od marihuany leczniczej, która zawiera CBD – kannabidiol, nieposiadający właściwości psychoaktywnych).
9. Czy ćpająca osoba ma uczucia? Czy może się zakochać?
Ma uczucia i może się zakochać.
10. Jakie są dobre strony narkotyków?
Nie ma takich. Narkotyki uzależniają. I negatywnie wpływają na funkcjonowanie.
11. Czy wszystkie uzależnienia są niebezpieczne?
Uzależnienia są związane m.in. z wypadnięciem z ról społecznych i nieprawidłowym funkcjonowaniem we wszystkich sferach życia.
12. Jaki narkotyk jest najbardziej niebezpieczny dla człowieka?
Każdy, ponieważ nie wiemy, jak nasz organizm zareaguje na narkotyk i jak szybko się uzależnimy.
13. Jak narkotyki wpływają na organizm człowieka?
Niszczą człowieka fizycznie, psychicznie, społecznie i duchowo.
14. Czy dealerzy narkotyków biorą je?
Najczęściej nie biorą. Są „czyści”.
15. Czy uzależnienie od telefonu może pogłębiać depresję?
Tak, może ją pogłębiać.
16. Co można zrobić, aby sobie lepiej radzić z tym spadkiem samooceny podczas okresu dojrzewania?
Ogólnie: rozwijać się, inwestować w siebie (czytać, spotykać się z ciekawymi ludźmi, zwiedzać, poznawać). Konkrety: ćwiczenia wspierające, np.
a) wypisać na kartce wszystkie swoje sukcesy, duże i te najmniejsze; powiesić ją w widocznym miejscu, często czytać, dopisywać nowe informacje; zasada 3x3x3 – spisane sukcesy przeczytać na głos trzykrotnie, trzy razy dziennie przez trzy dni; w ciągu dnia znaleźć chwilę, żeby pomyśleć o sobie dobrze;
b) określić swoje zasoby (moje mocne strony, co robię najlepiej, w czym sobie dobrze radzę);
c) zasada afirmacji (mówić samemu sobie miłe słowa; jeśli w myślach pojawia się krytyka – pacyfikować, np. zamieniać „ale jestem beznadziejna/y, nie zaliczyłam/em sprawdzianu” na „tym razem się nie udało, za mało się uczyłam/em, muszę to poprawić, następnym razem będzie lepiej” – chodzi o to, aby się nie stygmatyzować, nie „przypinać” sobie negatywnych „łatek”, określać zachowania, a nie siebie („jestem kretynką/em” na „pomyliłam/em się” itp.).
17. Jak alkohol działa na organizm człowieka?
Podobnie jak narkotyki, niszczy fizycznie, psychicznie, społecznie i duchowo.
18. W jaki sposób zwalczyć nałóg? Aktywność fizyczna? Nauka? Leki?
Należy podjąć leczenie odwykowe (oddziaływanie psychoterapeutyczne).
19. Czy osoba naćpana dostrzega w nas dobro?
Osoba będąca pod wpływem substancji psychoaktywnych ma silnie zaburzone postrzeganie otaczającej ją rzeczywistości.
20. Czemu ludzie sięgają po używki np. narkotyki, a nie o pomoc?
Ponieważ uważają (jest to iluzja), że narkotyki i inne substancje psychoaktywne są szybkim i łatwym sposobem na poradzenie sobie z trudnościami.
21. Po jakiej ilości alkoholu można umrzeć?
Choroba alkoholowa jest śmiertelna, nieleczona prowadzi do śmierci. Z czysto medycznego punktu widzenia śmiertelna dawka alkoholu to zawartość 4,5 promila w organizmie.
22. Jeżeli osoba młodsza (mniej niż 15 lat) ukradnie alkohol, co się z nią stanie?
Kiedy osoba ta ma ukończone 10 lat jest to przejaw demoralizacji. W takiej sytuacji zgromadzony materiał zostaje przekazany do Sądu Rodzinnego i Nieletnich. W przypadku, gdy osoba ma ukończone 13 lat, jest wtedy sprawcą czynu karalnego i jest jej postawiony zarzut. Materiały są przekazane do Sądu Rodzinnego i Nieletnich – Sąd decyduje, jakie środki wychowawcze orzec wobec nieletniego.
23. Czy osobę będącą pod wpływem narkotyków, chodzącą po mieście, Policja musi zabrać na komendę?
W przypadku zgłoszenia interwencji, osoba ta może zostać dowieziona do jednostki Policji, celem sprawdzenia odzieży oraz bagażu podręcznego pod kątem posiadania środków zabronionych. Z chwilą ujawnienia takich substancji, sprawdzenie przekształca się w przeszukanie osoby. Następnie prowadzone są czynności pod kątem posiadania środków zabronionych.
24. Co jeżeli rodzice pozwalają osobie niepełnoletniej na palenie, a złapie tę osobę Policja?
W takim przypadku sporządzany jest wniosek do Sądu Rodzinnego i Nieletnich odnośnie demoralizacji nieletniego oraz o wgląd w sytuacje rodzinną.
25. Co jeżeli policja złapie osobę niepełnoletnią z papierosem w ręku?
Prowadzone są czynności dotyczące przejawów demoralizacji, powiadomieni zostają opiekunowie prawni, a zgromadzony materiał zostaje przekazany do Sądu Rodzinnego i Nieletnich.
26. Jak sobie poradzić w naszym wieku ze złamanym sercem/odrzuceniem przez rówieśników?
Problem wymaga szerszego omówienia z psychologiem/pedagogiem.
27. Czy będąc chorym na schizofrenię da się wyjść z uzależnienia?
Tak. Jest to możliwe.
28. Czy lekarz, psycholog, terapeuta od uzależnień albo osoba mająca na co dzień styczność z uzależnieniami może się uzależnić?
Jak każda osoba może się uzależnić, ale nie od samej styczności z uzależnieniami.
29. Czy alkohol może prowadzić do samobójstwa? Czy alkohol może powodować jakieś myśli samobójcze?
Tak. Jedną z konsekwencji uzależniania są myśli samobójcze i próby samobójcze.
30. Jak zachowuje się osoba uzależniona od mefedronu?
Osoba taka jest pobudzona i może być agresywna.
FOTORELACJA
