Tekst i fotorelacja przygotowane przez Dom Dziecka im. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Wojsławicach.
W dniu 14 października 2021 roku wychowankowie i kadra wychowawcza Domu Dziecka im. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Wojsławicach wzięli udział w projekcie pn. „Ścieżkami walk na linii obronnej Warty i Widawki”, który zorganizowany został dzięki wsparciu finansowemu w ramach konkursu: MINIGRANTY - NOWEFIO 2021 dla województwa łódzkiego ogłoszonego przez Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej Okręg Łódzki – Łódzki Akcelerator Obywatelski.
Projekt miał na celu przybliżenie historii oraz rozwój świadomości narodowej i obywatelskiej wśród dzieci – wychowanków placówki opiekuńczo-wychowawczej. Realizacja projektu zrodziła się z potrzeby poszerzenia wiedzy na temat walk żołnierzy 10. Dywizji Piechoty Armii „Łódź” z wojskami niemieckimi na linii frontu Warty i Widawki.
Dnia 4 września 2021 r. wychowankowie uczestniczyli w Wojewódzkiej Inscenizacji Bitwy nad Wartą z dnia 4 września 1939 roku, w ramach odsłony Projektu „Łódzkie Pamięta” zorganizowanej przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego. Inscenizacja historyczna rozbudziła w wychowankach ciekawość i chęć głębszego poznania miejsc stoczonych walk na polach między Beleniem i Strońskiem. Odpowiadając na potrzeby wychowanków, pracownicy placówki wraz z Przewodniczącym Samorządu Wychowanków zorganizowali wyjazd edukacyjny do Strońska i Belenia, który pozwolił na zgłębienie wiedzy dotyczącej początku II wojny światowej na pobliskich terenach.
Wycieczkę rozpoczęliśmy od zapalenia zniczy na grobach poległych żołnierzy w ciężkich walkach w dniach 4 i 5 września 1939 roku z niemiecką 17. Dywizją Piechoty z Norymbergii toczonych w ramach bitwy nad Wartą w rejonie Strońska, Belenia, Piasków i Zapolic. Zbiorowa mogiła to miejsce pochówku żołnierzy 30. Pułku Strzelców Kaniowskich, którzy pod dowództwem podpułkownika Wincentego Szmyda brali udział w wojnie obronnej 1939 r. Podczas Bitwy nad Wartą bronili się w schronach w dolinie Warty. Pomnik wraz z nagrobkami znajduje się w północno-wschodniej części cmentarza parafialnego i otoczony jest zielenią. Na obelisku widnieje napis: „Miejsce spoczynku Żołnierzy Polskich 10. Dywizji Piechoty, 2. Dywizji Piechoty Legionów, 28. Dywizji Piechoty, 1. Pułku Kawalerii Korpusu Obrony Pogranicza i innych oddziałów Armii „Łódź” poległych 4–5 września 1939 r. w walce z 17. niemiecką Dywizją Piechoty o Beleń, Strońsko, Zapolice”. Wśród oddzielnych nagrobków znajdują się mogiły pułkownika Bronisława Laliczyńskiego (Kawalera Orderu Virtuti Militari) i majora Jana Motza odznaczonego Krzyżem Virtuti Militari. Przy głównym pomniku ku czci poległych, stoi działo pamiętające czasy drugiej wojny światowej. Wychowankowie zapoznali się z rysem historycznym wydarzeń września 1939 roku zamieszczonym na pamiątkowej tablicy oraz przybliżonym przez opiekuna wycieczki – panią Ilonę Kamińską.
Następnie odwiedziliśmy zabytkowy kościół w Strońsku pw. Świętej Urszuli Dziewicy i Męczennicy i Jedenastu Tysięcy Dziewic. Nazwa kościoła bardzo zaciekawiła dzieci, a legendę powstania tej nazwy przybliżył nam pan kościelny, opiekujący się świątynią. Kościół w Strońsku jest jedną z nielicznych romańskich i pierwszych ceglanych świątyń wybudowanych w województwie łódzkim. Wnętrze ma charakter barokowy, z elementami pamiętającymi średniowiecze. Z początku istnienia kościoła pochodzi wmurowana w kruchcie płaskorzeźba dwugłowego, skrzydlatego smoka, który ma jedną głowę na ogonie pożerającego ptaka. Zachowały się też romańskie fragmenty murów i części nawy oraz okna prezbiterium. Ciekawostką kościoła są dwa obrazy, przykrywane innymi obrazami. Najważniejszy, przy ołtarzu, to XVI-wieczny obraz Matki Boskiej ze Strońska. Zazwyczaj przykrywa go obraz patronki kościoła św. Urszuli. Tajemnicą są również relikwie świętych, które znajdują się w skrytkach bocznych ołtarzy. Kolejną ciekawostką są napisy z przełomu XVI i XVII stulecia wyryte w cegłach przy wejściu. Nie wiadomo, czemu miały służyć. Jeden z lepiej zachowanych to autograf wędrowca o imieniu Gregorius Brzesnesis. Dzięki uprzejmości pana kościelnego, mieliśmy możliwość wejść na wieżę kościoła, która podczas II wojny światowej była stanowiskiem strzeleckim. Wojsko niemieckie wykorzystywało kościół jako kwaterę dowództwa, magazyn i więzienie. W tym miejscu również zapoznaliśmy się z prelekcją przygotowaną przez naszą koleżankę.
Kolejnym punktem wycieczki były polskie schrony bojowe położone pomiędzy rzeką Wartą a drogą Beleń-Strońsko, w odległości ok. 300–400 metrów od aktualnego koryta rzeki Warty. Schrony znajdują się w wysokich zaroślach. Do dnia dzisiejszego przetrwały jedynie cztery schrony. Można je oglądać od strony polnej drogi prowadzącej w dolinie rzeki, do której zejście znajduje się w dawnym parku dworskim w Strońsku. Z ogromną ciekawością zapoznaliśmy się z prelekcją na temat historii ww. betonowych budowli przygotowaną przez Przewodniczącego Wychowanków. Z końcem lata 1939 r. rozpoczęto wznoszenie siedmiu schronów, a podczas ich budowy wykorzystano cechy środowiska przyrodniczego doliny Warty. Na tym odcinku dolina rzeki posiada wysoką krawędź, znacznie wyniesioną ponad swoje dno. Z chwilą wybuchu wojny sześć schronów było już skończonych, natomiast siódmy nie został ukończony. Ukończone schrony brały udział w walkach w dniach 4–5 września 1939 roku w Bitwie nad Wartą. Żołnierze niemieccy (17. Dywizja Piechoty z Norymbergii) zaatakowali 4 września około godziny 14.00. Walki zakończyły się wieczorem dnia następnego i trwały 27 godzin.
Na zakończenie wycieczki udaliśmy się na ciepły posiłek, aby przy wspólnym ognisku posłuchać w zadumie pieśni żołnierskich. Opiekunowie wycieczki przeprowadzili konkurs dotyczący zdobytej podczas wycieczki wiedzy historycznej. Wychowankowie chętnie wzięli udział w konkursie, z łatwością odpowiadając na pytania dotyczące walk z 4–5 września 1939 roku toczących się na linii obronnej Warty i Widawki. Podczas wspólnie spędzonego dnia, dzieci oceniły wycieczkę jako jedną z najciekawszych propozycji spędzania czasu wolnego. Projekt w 100% spełnił swoją rolę. Integracja w duchu historycznym spodobała się uczestnikom i pokazała, że aby wartości patriotyczne przetrwały, należy je kultywować. Każdy dzień jest kawałkiem historii, a ta historia tworzy tożsamość narodową.
